Bureaucratie in de advocatuur?

Home   Dossiers   Links	Unger en Ahold Op de website van de Orde van Advocaten staat een op het eerste gezicht enigszins merkwaardig aandoend artikel onder de kop “Verontschuldigingen landelijk deken Unger aan Van der Hoeven”. In het artikel wordt gesteld dat de algemeen deken van de Nederlandse Orde van Advocaten, Els Unger, haar persoonlijke mening heeft gegeven over de strafmaat in de zaak van de heer Cees van der Hoeven en dat daardoor de indruk kan zijn ontstaan dat mevrouw Unger deze uitspraak in haar hoedanigheid van algemeen deken heeft gedaan. Gesteld wordt vervolgens dat deze indruk onjuist is en dat Mr. Unger zich onvoldoende heeft gerealiseerd dat haar persoonlijke mening aan haar als algemeen deken zou worden toegeschreven. Door deze persoonlijke mening schaart Unger zich in het kamp van degenen die niet alleen het strafrecht, maar ook de gevangenisstraf als oplossing voor allerlei problemen zien. Dat dit past in de tijdgeest volgt al uit het feit dat er in Nederland steeds meer mensen in gevangenissen verblijven. In het artikel op de website van de Orde van Advocaten wordt dus geprobeerd een onderscheid te maken, of zelfs een scheiding te trekken, tussen enerzijds uitspraken die Mr. Unger doet in haar hoedanigheid van landelijk deken van de Nederlandse Orde van Advocaten en anderzijds uitspraken waarin zij slechts een persoonlijke mening verkondigt. Kan een onderscheid zoals de Orde van Advocaten die wenst te maken, worden gemaakt? Stel dat niet de landelijk deken van de Nederlandse Orde van Advocaten maar een gewoon burger of een gewone advocaat een dergelijke mening had verkondigd, zou dat dan dezelfde aandacht hebben getrokken? Zo nee, waarom trekt de persoonlijke mening van Unger dan zo veel meer aandacht dan die van een gewone advocaat of een gewone burger? Vanwege het gezag dat zij ontleent aan haar functie van landelijk deken van de Nederlandse Orde van Advocaten? Tussen de persoonlijke meningen van Mr. Unger en haar uitspraken als landelijk deken kan derhalve niet een zodanige scheiding worden aangebracht als geprobeerd wordt in het artikel over de excuses die Unger aan van der Hoeven heeft aangeboden. Waar gaat het allemaal om? Het gaat om een artikel in een blad genaamd “MKB Ondernemen!” van juli/augustus 2006. U kunt dit artikel hier lezen. Op het voorblad staat een grote afbeelding van Mr. Unger en in grote witte letters “Deken Advocatenorde Els Unger” en vervolgens in nog grotere rode letters “Ahold-top behoort in cel!”. Op blad 5 staat een soort inhoudsopgave van het blad met aan de bovenkant van de bladzijde rechts een wat kleinere afbeelding van Mr. Unger en links een soort samenvatting met de woorden: “Celstraf Ahold-top. In de strafzaak tegen de voormalige Ahold-top had de rechter een veel sterker signaal moeten afgeven; Cees van der Hoeven had gevangenisstraf moeten krijgen. Dat zegt Els Unger, deken van de Nederlandse Orde van Advocaten. 'Van zo'n uitspraak moet een reinigende werking uitgaan. Nu is de perceptie dat deze mensen gemakkelijk wegkomen.'” Dat hiervan een dreiging uitgaat voor van der Hoeven en de andere gewezen Ahold-bestuurders is duidelijk. Hierbij kan wel worden aangetekend dat het goed mogelijk is dat Mr. Unger zich dit onvoldoende gerealiseerd zal hebben. Het eigenlijke artikel begint op bladzijde 39. Het is geschreven door een verslaggeefster/interviewster Judith van Teeffelen. Op de pagina links daarvan staat weer een grote afbeelding van Mr. Unger en op blad 41 staat er nog een, een kleinere, kortom, ze kunnen er geen genoeg van krijgen. Als een gewoon burger roept dat de gewezen Ahold-bestuurders in de gevangenis thuis horen is er geen journalist, geen tijdschrift dat daarin geïnteresseerd is. Als de landelijk Deken van de Nederlandse Orde van Advocaten zulke uitspraken doet, is dat wel het geval en daar blijft het niet bij: van het feit dat iemand met zo'n functie een dergelijke uitspraak in het openbaar doet gaat voor de betrokkenen een dreiging uit. De betrokkenen zelf kunnen niet beoordelen hoe serieus die dreiging is en of een, al dan niet in strafrecht gespecialiseerde, advocaat dat wel kan beoordelen is ook nog maar de vraag. De officier van justitie heeft namelijk hoger beroep ingesteld tegen de uitspraken waarbij drie bestuurders tot voorwaardelijke gevangenisstraffen en geldboetes werden veroordeeld en een commissaris werd vrijgesproken. Kunnen de betrokkenen beoordelen welke invloed de uitspraken van Unger zullen hebben op het verloop van het hoger beroep en de uitspraak daarin? Is er een deskundige die met zekerheid kan zeggen dat de uitspraken van Unger daar geen enkele invloed op kunnen hebben? Zouden de uitspraken van Unger het recht van de gewezen Ahold-bestuurders op een eerlijk proces, in gevaar kunnen brengen? De conclusie lijkt duidelijk: hoewel een landelijk deken van de Nederlandse Orde van Advocaten net zo goed als iedere burger recht op vrijheid van meningsuiting heeft, zal iemand met een dergelijke functie zich bij het doen van bepaalde uitspraken in het openbaar, zeker als die tegen bepaalde personen gericht zijn of als zodanig kunnen worden opgevat, terughoudender moeten opstellen dan een gewoon burger wiens mening niet interessant is en ook terughoudender dan een gewone advocaat, wiens mening evenmin interessant is. Dit lijkt misschien een zware inperking van het recht op vrijheid van meningsuiting van iemand met een dergelijke functie, maar dat wordt anders als men bedenkt dat Unger de laatste zal zijn om te ontkennen dat aan uitspraken die een advocaat in het openbaar doet ook zwaardere eisen gesteld kunnen worden dan aan uitlatingen van een gewoon burger. Bovendien heeft iemand met een dergelijke functie veel meer mogelijkheden dan een gewoon burger om zijn of haar mening te uiten. Zoals hiervoor aangegeven zou, indien Unger een gewoon advocaat en geen landelijk deken van de Orde van Advocaten zou zijn, immers niemand, geen enkel tijdschrift en geen enkele journalist, in haar mening over de Ahold-bestuurders geïnteresseerd zijn. Het woord “klassenjustitie” (klassejustitie?) valt en het gaat niet over Hirsi Ali. “Voor de gemiddelde Nederlander lijkt het alsof de zware crimineel het OM altijd een stapje voor is. Criminelen kennen maar al te goed de weg naar topadvocaten ” aldus het artikel. In de gedachtegang van Unger is het feit dat topcriminelen gewone burgers, slachtoffers en de justitie altijd te slim af zijn te danken aan het feit dat zij de weg naar topadvocaten weten te vinden en dat anderen het moeten doen met advocaten die er een potje van maken. In die logica moet het feit dat Hirsi Ali alias Hirsi Magan als asielzoeker succesvol is geweest en dat gewone asielzoekers dat niet zijn, ook wel het gevolg zijn van de omstandigheid dat Hirsi Ali een goede advocaat had en gewone asielzoekers het moeten stellen met slechte asieladvocaten. Waaraan heeft Hirsi Ali haar succes te danken? Aan het feit dat zij de IND heeft doen geloven dat zij rechtstreeks van Somalië naar Nederland zou zijn gekomen en verzwegen heeft dat zij voor haar komst naar Nederland nog geruime tijd in Kenia heeft verbleven en daar zelfs een vluchtelingstatus had! Als zij de contactambtenaar eerlijk en naar waarheid geïnformeerd had over haar verblijf in Kenia, had zij geen schijn van kans gehad om in Nederland te worden toegelaten. De advocaat, die haar geadviseerd heeft haar verblijf in Kenia te verzwijgen, heeft haar dus goed geadviseerd en is dus een goede asieladvocaat, wellicht zelfs een topadvocaat. In cursussen voor asieladvocaten leren advocaten echter dat zij hun cliënten moeten voorhouden dat zij altijd de waarheid moeten vertellen. Vandaar dat die cursussen allemaal van die “grijze muizen” afleveren. Als Hirsi Ali het met zo'n advocaat had moeten doen, had zij de waarheid over haar verblijf in Kenia verteld en zou zij misschien zijn teruggestuurd of in noodlijdende omstandigheden als illegaal in Nederland zijn gebleven, net zoals het met al die andere asielzoekers gaat. In ieder geval zou zij dan nooit in de Tweede Kamer zijn gekomen. Het is dus maar goed voor Hirsi Ali dat zij geadviseerd is door een topadvocaat en niet door zo'n “grijze muis” van een gewone asieladvocaat. Of is een advocaat die wat op de cursussen wordt onderwezen negeert en een cliënt adviseert te liegen over een vluchtverhaal, misschien een foute advocaat? Misschien is Hirsi Ali alias Hirsi Magan wel niet door haar advocaat maar door haar mensensmokkelaar (in het asielgebeuren wordt zo'n mensensmokkelaar meestal met een mooi woord “reisagent” genoemd) zo goed en succesvol geadviseerd. Die mensensmokkelaar is weer een crimineel en weet dus de weg naar de topadvocaten te vinden en zo is de cirkel van Unger, ook voor Hirsi Ali, toch weer rond! Wat hiervoor gezegd is over uitlatingen over de gewezen Ahold-bestuurders geldt natuurlijk ook voor uitlatingen over “foute advocaten”. Het ziet er naar uit dat Unger dit anders zou willen zien. Volgens Unger is het in de toekomst denkbaar dat er een zwarte lijst van advocaten die over de schreef gegaan zijn op internet komt. “Het is toch erg wanneer iemand wordt benadeeld door een advocaat terwijl blijkt dat diezelfde advocaat een halfjaar eerder geschorst is geweest” zegt Unger. Waarom dat erger is dan het geval zou zijn als diezelfde advocaat niet geschorst zou zijn geweest en waarom een zwarte lijst op internet de oplossing daarvoor moet zijn, wordt er niet bij gezegd. Volgens Unger is voor zo'n zwarte lijst wel een wetswijziging nodig. In zekere zin gebeurt hier weer hetzelfde: wie dit leest kan het idee krijgen dat Unger zo veel invloed heeft dat zij het wel voor elkaar krijgt dat er een wetswijziging komt die bijvoorbeeld artikel 261 van het Wetboek van Strafrecht buiten werking stelt als het gaat om het publiceren van een zwarte lijst van foute advocaten. Het is duidelijk dat het idee dat de invloed van Unger zo ver reikt, niet bevorderlijk zal zijn voor de nachtrust van de gewezen Ahold-bestuurders. Als die wetswijziging er komt kan daarin meteen worden meegenomen dat de landelijk deken van de Nederlandse Orde van advocaten een stem krijgt bij rechterlijke beslissingen in strafzaken zoals die van de gewezen Ahold-bestuurders. Waarom is die wetswijziging eigenlijk nodig? Lid 3 van artikel 261 van het Wetboek van Strafrecht luidt immers: “Noch smaad, noch smaadschrift bestaat voor zover de dader heeft gehandeld tot noodzakelijke verdediging, of te goeder trouw heeft kunnen aannemen dat het te laste gelegde waar was en dat het algemeen belang de telastlegging eiste.” Kennelijk is Unger er niet van overtuigd dat het algemeen belang het publiceren van een dergelijke zwarte lijst van foute advocaten eist. Als Mr. Unger daar wel van overtuigd was, zou artikel 261 lid 3 van het Wetboek van Strafrecht voldoende zijn om de verantwoordelijken van strafvervolging de vrijwaren en zou daar geen speciale wetswijziging voor nodig zijn. Wat zou dan wel het belang zijn van het publiceren van een dergelijke zwarte lijst? Foute advocaten Foute vreemdelingenrechtadvocaten Narcistische bazen Na Unger nu Verdonk aan de beurt ‘Van der Hoeven had celstraf moeten krijgen’ - MKB Nederland Toch Cees van der H.? - Management Team Bloghoofd D. ‘Van der Hoeven had cel in gemoeten’ - Volkskrant 'Cees van der Hoeven hoort in cel' - BNR Het rommelt rond Els - Mr. Online Het rommelt (nog steeds) rond Els - Mr. Online Deken Advocatenorde wil Van der Hoeven in de cel - RTL   7 september 2006 update 12 juni 2009